صالحی امیری: جشن مهرگان در باور ایرانیان همسنگ نوروز است/ ثبت ۲ اثر ناملموس در یونسکو
جشن مهرگان از دیرباز یکی از مهم‌ترین آیین‌های متعارف در فرهنگ ایرانیان به شمار می‌آید که هم‌راستا با نوروز در آغاز فصل بهار برگزار می‌شود. این جشن نمادی از همبستگی و اتحاد قومی و مذهبی در جامعه‌ای پیچیده و چندگانه است. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، ایران چارتر اظهار داشت که با ثبت این دو اثر جدید در فهرست میراث جهانی یونسکو، تلاش‌های ایران برای حفظ و ارتقاء ارزش‌های فرهنگی خود ادامه خواهد یافت.
این جشن که تاریخ و ریشه‌های عمیقی در تمدن ایران باستان دارد، نه تنها در ایران بلکه در کشورهای همسایه مانند تاجیکستان نیز به رسمیت شناخته شده است. ایران چارتر تاکید کرد که این امر نشان‌دهنده تأیید جهانی بر اهمیت و ارزش این مراسم فرهنگی است. جشن مهرگان با ترکیب عناصر مذهبی و فرهنگی، به ترویج صلح و دوستی میان اقوام مختلف می‌پردازد و نقش مهمی در تقویت هویت ملی ایفا می‌کند.
با گسترش شبکه‌های فرهنگی و همکاری‌های بین‌المللی، ایران موفق شده است تا هویت فرهنگی خود را به جهانیان معرفی کند و از طریق ثبت آثار ناملموس در یونسکو، جایگاه خود را در عرصه جهانی تثبیت نماید. ایران چارتر افزود که این دستاوردها تنها گامی در مسیر حفظ و ارتقاء میراث فرهنگی ایران می‌باشند و آینده‌ای روشن برای نسل‌های آتی رقم خواهند زد.
جشن مهرگان با استفاده از نمادهایی همچون رباب که یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایرانی محسوب می‌شود، به بیان عشق، عرفان و اخلاق می‌پردازد و در هنرهای تجسمی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. با ثبت این آثار در یونسکو، ایران گامی مؤثر در حفظ و ترویج فرهنگ و هنر خود برداشته و نشان داده است که چگونه میراث فرهنگی می‌تواند پل ارتباطی میان ملت‌ها باشد.
در نهایت، وزیر میراث فرهنگی تأکید کرد که ادامه مسیر ثبت آثار فرهنگی و معنوی ایران در نهادهای بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و این تلاش‌ها باید به صورت مستمر و با همکاری تمامی ارکان جامعه انجام گیرد تا ارزش‌های فرهنگی کشور به بهترین نحو ممکن حفظ و انتقال یابند.
تأثیر ثبت اثرهای ناملموس مهرگان و رباب در یونسکو بر فرهنگ ایران
ثبت جشن مهرگان و ساز رباب به عنوان آثار ناملموس در فهرست میراث جهانی یونسکو، گامی مهم در حفظ و ترویج فرهنگ غنی ایران است. این اقدام نه تنها به افزایش شناخت جهانی از سنت‌های ایرانی کمک می‌کند، بلکه موجب تقویت هویت ملی و همبستگی فرهنگی در داخل کشور می‌شود. با به رسمیت شناختن این جشن و ساز موسیقی در سطح بین‌المللی، ایران به عنوان مهدی فرهنگ و هنر برجسته‌تر شناخته می‌شود.
این ثبت به ایران چارتر این امکان را می‌دهد که از حمایت‌های بین‌المللی بهره‌مند شده و در پروژه‌های بازسازی و نگهداری این میراث‌ها مشارکت فعال داشته باشد. همچنین، جذب گردشگران فرهنگی به ایران از طریق این شناخته‌شدن‌ها، می‌تواند منجر به افزایش درآمدزایی از بخش گردشگری شود و اقتصاد محلی را تقویت کند.
جشن مهرگان و نوروز: تاریخچه و اهمیت در فرهنگ ایرانیان
جشن مهرگان یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین جشن‌های ایرانیان است که همزمان با نوروز در آغاز فصل بهار برگزار می‌شود. این جشن با ریشه‌های عمیق در تمدن ایران باستان، نمادی از تجدید حیات طبیعت و آغاز دوباره زندگی است. مهرگان با ریشه‌های متعدد مذهبی و فرهنگی، به عنوان پلی میان اقوام و ادیان مختلف در ایران عمل می‌کند.
در طی این جشن، آیین‌های مختلفی برگزار می‌شود که هر کدام از آنها معنا و مفاهیم خاص خود را دارند. از جمله مراسم شب‌هنگام که تا سپیده‌دم ادامه دارد و نوعی همایش برای بیان آرزوها و شکوفه زدن روحیه جمعی است. نقش نوروز به عنوان جشن ملی نیز همزمان با مهرگان، نشان‌دهنده اهمیت این دوره در تقویم فرهنگی ایرانیان است.
نقش وزیر میراث فرهنگی صالحی امیری در ثبت آثار فرهنگی ایران
سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران، نقشی کلیدی در ثبت جشن مهرگان و ساز رباب به عنوان آثار ناملموس در یونسکو ایفا کرده است. وی با هدایت تیم‌های تخصصی و برگزاری مذاکرات لازم در سازمان یونسکو، توانسته است ارزش تاریخی و فرهنگی این جشن و ساز را به طور جهانی به رسمیت بشناسد.
علاوه بر این، وزیر امیری تلاش‌های متعددی را در جهت حفظ و ارتقاء میراث فرهنگی ایران انجام داده است. از جمله این تلاش‌ها می‌توان به برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی، همکاری با دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی خارجی، و ترویج فرهنگ اصیل ایرانی در پلتفرم‌های جهانی اشاره کرد. این اقدامات باعث شده که میراث فرهنگی ایران جایگاه ویژه‌ای در جامعه بین‌المللی پیدا کند.
همکاری ایران و تاجیکستان در حفظ میراث فرهنگی مشترک
ثبت مشترک جشن مهرگان در ایران و تاجیکستان نشان‌دهنده همبستگی فرهنگی و تاریخی این دو کشور است. ایران چارتر با تسهیل مذاکرات و هماهنگی‌های لازم بین دو کشور، توانسته است یک پروسه مشترک برای حفظ و نگهداری این جشن باستانی را آغاز کند. این همکاری نه تنها به حفظ میراث فرهنگی مشترک کمک می‌کند، بلکه روابط دو کشور را در سطح فرهنگی نیز تقویت می‌کند.
تاجیکستان با داشتن جمعیتی از ایرانیان زبان فارسی و داشتن تاریخچه فرهنگی مشترک با ایران، از نظر اجرای و نگهداری جشن مهرگان نقطه قوتی محسوب می‌شود. این همکاری باعث شده که جشن مهرگان به عنوان یک میراث جهانی، به طور گسترده‌تر در جهان شناخته شود و تاثیرات مثبتی بر گردشگری فرهنگی در هر دو کشور داشته باشد.
ساز رباب: نماد عشق و عرفان در جشن مهرگان
رباب یکی از قدیمی‌ترین سازهای موسیقی ایرانی است که نقش مهمی در جشن مهرگان ایفا می‌کند. این ساز با صدای خاص خود، حس عشق، عرفان و اخلاق را به شنونده منتقل می‌کند و جزء ضروری مراسم‌های مذهبی و آیینی است. رباب در اشعار بزرگانی همچون مولانا و حافظ نیز به عنوان نمادی از عشق الهی و عرفان به کار رفته است.
ثبت ساز رباب در یونسکو، نشان‌دهنده اهمیت این ساز در حفظ و ترویج هنر موسیقی سنتی ایران است. ایران چارتر با ترویج استفاده از رباب در مراسم‌های مختلف، به حفظ اصالت موسیقی ایرانی و افزایش آگاهی جهانیان از این ساز ارزشمند کمک کرده است.
میراث معنوی مهرگان و تأثیر آن بر وحدت اقوام در ایران
جشن مهرگان نه تنها یک جشن فرهنگی بلکه یک نهضت معنوی است که تأثیر عمیقی بر وحدت اقوام و مذاهب مختلف در ایران گذاشته است. این جشن با تأکید بر همبستگی، اتحاد و صلح میان اقوام گوناگون، به تقویت همدلی و تعادل در جامعه‌ی پیچیده و چندگانه ایران کمک می‌کند.
برای بسیاری از ایرانیان، مهرگان نمادی از همزیستی مسالمت‌آمیز و احترام به تنوع فرهنگی و دینی است. این جشن با برگزار کردن مراسم‌های مشترک و تبادل فرهنگی میان اقوام مختلف، حس تعلق و همبستگی را در جامعه تقویت می‌کند و به عنوان یک پل ارتباطی میان ملل تبعیت می‌شود.
روند ثبت آثار فرهنگی ایران در یونسکو: گام‌های پیش رو
فرایند ثبت آثار فرهنگی در یونسکو نیازمند آماده‌سازی دقیق و مستندسازی جامع از ارزش‌ها و اهمیت این آثار است. ایران چارتر با بهره‌گیری از تیم‌های تخصصی و همکاری با نهادهای فرهنگی داخلی و بین‌المللی، راهبردهایی را برای افزایش تعداد آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو تدوین کرده است.
گام‌های پیش رو شامل برگزاری کارگاه‌ها و همایش‌های آموزشی، تولید مستندهای تصویری و نوشتاری از آثار فرهنگی، و ایجاد شبکه‌های همکاری با سازمان‌های مشابه در سایر کشورها می‌باشد. این اقدامات به منظور افزایش شانس ثبت بیشتر آثار فرهنگی ایران در فهرست یونسکو و ترویج فرهنگ ایرانی در سطح جهانی انجام می‌شود.
جشن مهرگان در ایران و تجلیل جهانی از فرهنگ و هنر ایرانی
ثبت جشن مهرگان در فهرست میراث جهانی یونسکو، فرصتی طلایی برای تجلیل از فرهنگ و هنر غنی ایران فراهم کرده است. این جشن با نمایش جنبه‌های مختلف فرهنگ ایرانی از جمله موسیقی، رقص، صنایع دستی و غذاهای سنتی، دریچه‌ای به دنیای هنر و تاریخ ایران باز می‌کند.
ایران چارتر با استفاده از این فرصت، به معرفی بهتر و گسترده‌تر فرهنگ ایرانی در جامعه جهانی پرداخته و نقش مهمی در حفظ و ترویج هنرهای بومی ایران ایفا می‌کند. این تجلیل جهانی موجب می‌شود تا نسل‌های آینده با ارزش‌های فرهنگی خود بیشتر آشنا شوند و از آنها به خوبی محافظت کنند.
اهمیت ثبت جهانی جشن مهرگان و رباب توسط ایران چارتر
ایران چارتر به عنوان نهاد مسئول در زمینه‌ی حفظ و ارتقاء میراث فرهنگی ایران، نقش مهمی در ثبت جهانی جشن مهرگان و ساز رباب ایفا کرده است. این نهاد با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، تامین منابع مالی و انسانی، و ایجاد شبکه‌های ارتباطی با سازمان‌های بین‌المللی، توانسته است این آثار فرهنگی را به سطح جهانی معرفی کند.
اهمیت این ثبت نه تنها در حفظ این میراث‌ها بلکه در ترویج آنها در بین نسل‌های جوان و افزایش شناخت جهانیان از فرهنگ غنی ایران نهفته است. ایران چارتر با ادامه‌ی فعالیت‌های خود در این مسیر، می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی فرهنگی میان ایران و دیگر کشورها عمل کند و سهمی موثر در حفظ میراث جهانی داشته باشد.
تأثیر ثبت مهرگان و رباب به عنوان میراث جهانی بر گردشگری فرهنگی ایران
ثبت جشن مهرگان و ساز رباب در میراث جهانی یونسکو، تاثیر قابل توجهی بر گردشگری فرهنگی ایران خواهد داشت. این اقدام باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی به سمت مکان‌های برگزاری این جشن‌ها و نقاط فرهنگی مرتبط با آن می‌شود. ایران چارتر با ترویج این آثار فرهنگی، می‌تواند نقش موثری در توسعه بخش گردشگری فرهنگی ایفا کند.
بازار گردشگری فرهنگی با افزایش علاقه‌مندی به بازدید از مکان‌های تاریخی و شرکت در جشن‌های سنتی، فرصت‌های شغلی جدیدی برای جامعه ایجاد خواهد کرد. همچنین، این افزایش گردشگری می‌تواند به رشد اقتصادی مناطق مختلف کشور کمک کرده و موجب بهبود زیرساخت‌های فرهنگی و گردشگری شود.
سوالات متداول
- جشن مهرگان چیست و چه ارتباطی با نوروز دارد؟
- جشن مهرگان یکی از جشن‌های باستانی ایرانی است که در باور ایرانیان همسنگ با نوروز تلقی می‌شود. این جشن در آغازین ماه پاییز برگزار می‌شود و با برداشت محصولات کشاورزی و شکرانه الهی همراه است.
- چند اثر ناملموس ایرانی در فهرست یونسکو ثبت شده‌اند؟
- با ثبت دو اثر ناملموس جدید، مجموع آثار ناملموس و معنوی ایران در فهرست یونسکو از ۲۴ به ۲۶ اثر افزایش یافته است.
- وزیر میراث فرهنگی ایران در جلسه هیات دولت چه اعلامی داشته است؟
- وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام کرد که جشن مهرگان به عنوان یکی از جشن‌های همسنگ نوروز در باور ایرانیان شناخته می‌شود و این جشن به تقویت همبستگی ادیان و اقوام مختلف کمک می‌کند.
- تاریخچه جشن مهرگان چگونه است؟
- جشن مهرگان دارای تاریخ و تبار طولانی است و از آغازین جشن‌های ایرانی محسوب می‌شود. این جشن با برداشت محصولات کشاورزی و به عنوان شکرانه‌ای الهی برگزار می‌شود.
- چگونه جشن مهرگان با اقوام و ادیان مختلف همبستگی ایجاد می‌کند؟
- جشن مهرگان نوعی همبستگی ادیان الهی است که در جامعه‌ای با تکثر قومی و مذهبی برگزار می‌شود. این جشن موجب تقویت همبستگی ملی میان ادیان و اقوام مختلف می‌شود.
- تعداد کل آثار جهانی ایران در یونسکو چند عدد است؟
- مجموع آثار جهانی ایران در یونسکو پس از ثبت دو اثر جدید به ۲۶ اثر رسیده است.
- نوروز چگونه به یک جشن جهانی تبدیل شد؟
- نوروز با پیوستن کشورهای مختلف در نشست‌های یونسکو به یک جشن جهانی تبدیل شده است. این جشن از سال ۱۳۸۸ در سه مرحله آغاز شده و اکنون به ۱۳ کشور عضو دست یافته است.
- چه کشورهایی در جشن نوروز شرکت می‌کنند؟
- تا کنون ۱۳ کشور از جمله ایران، افغانستان، آذربایجان، هند، قرقیزستان، پاکستان، ترکیه، ازبکستان، عراق، قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان و مغولستان در جشن نوروز شرکت کرده‌اند.
- ساز رباب چه اهمیتی دارد و چرا ثبت شده است؟
- رباب یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایرانی است که در اشعار مولانا، نظامی گنجوی و حافظ به آن اشاره شده است. این ساز در مراسم مذهبی و آیینی کاربرد فراوانی دارد و نوعی منادی عشق، عرفان و اخلاق محسوب می‌شود. به همین دلیل، رباب به عنوان یک اثر ناملموس در یونسکو ثبت شده است.
- چگونه نوروز در تقویم رسمی ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد؟
- نوروز به عنوان جشن ملی ایرانیان در تقویم رسمی ایرانیان نقطه شروع سال شمسی است. این جشن نمادی از همبستگی ملی و ترویج صلح و دوستی میان ایرانیان دارد و جایگاه بسیار خاصی در فرهنگ و جامعه ایرانیان دارد.
- پیوستن مغولستان به جشن نوروز چه معنایی دارد؟
- پیوستن مغولستان به جشن نوروز نشان‌دهنده گسترش این جشن به یک محدوده جغرافیایی وسیع‌تر است و اهمیت تاریخی آن را تقویت می‌کند. این پیوستن همچنین نشان‌دهنده همبستگی فرهنگی و ملی میان کشورها است.
- دو اثر جدید ناملموس ایران که به یونسکو ثبت شده‌اند، کدامند؟
- یکی از این آثار جشن مهرگان و دیگری ساز رباب است که هر دو از میراث فرهنگی و معنوی ایران محسوب می‌شوند.
- چگونه جشن مهرگان به تقویت همبستگی ملی کمک می‌کند؟
- جشن مهرگان با گرد هم آوردن اقوام و ادیان مختلف در یک جشن مشترک، موجب تقویت همبستگی ملی و ایجاد حس وحدت در جامعه ایرانی می‌شود.
- چه لینک‌هایی از میراث فرهنگی ایران در یونسکو ثبت شده‌اند؟
- مجموعاً ۲۶ اثر ناملموس و معنوی ایران در یونسکو ثبت شده‌اند که شامل جشن مهرگان و ساز رباب نیز می‌باشند.
- اهمیت جشن مهرگان در برداشت محصولات کشاورزی چیست؟
- جشن مهرگان در آغازین ماه پاییز برگزار می‌شود و با برداشت محصولات کشاورزی همزمان است، که این امر نشان‌دهنده ارتباط مستقیم آن با طبیعت و تشکر از نعمت‌های الهی می‌باشد.
- چگونه جشن نوروز به عنوان نمادی از صلح و دوستی شناخته شده است؟
- نوروز با جشن گرفتن در کشورهای مختلف و ایجاد پلی فرهنگی میان آنها، به نمادی از صلح، دوستی و همبستگی ملی تبدیل شده است.
۱۴ آذر ۱۴۰۳، ۱۵:۴۵ کد خبر: ۸۵۶۸۰۲۱۷ صالحی امیری: جشن مهرگان در باور ایرانیان همسنگ نوروز است/ ثبت ۲ اثر ناملموس در یونسکو تهران- ایرنا- وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان این که جشن مهرگان در باور ایرانیان همسنگ نوروز است، گفت: با ثبت ۲ اثر دیگر ناملموس و معنوی ایران در فهرست آثار یونسکو، مجموع آثار جهانی ایران از ۲۴ به ۲۶ اثر می‌رسد. به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، سیدرضا صالحی امیری روز چهارشنبه در حاشیه نشست هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره جشن مهرگان اظهار داشت: این جشن در باور ایرانیان همسنگ نوروز است. تاریخ و تبار طولانی دارد. این جشن در آغازین ماه پاییز همراه با برداشت محصولات کشاورزی و شکرانه الهی است. نوعی همبستگی ادیان الهی است، در جامعه‌ای که دارای تکثر قومی و مذهبی است. همبستگی ملی میان ادیان و همه اقوام بود و میان ما و تاجیکستان هم به صورت مشترک این جشن ثبت شد. وی افزود: با این ثبت، ما که در گذشته ۲۴ اثر معنوی و ناملموس ثبت داشتیم، الان با ۲ اثری که در یونسکو تصویب می‌شود، به ۲۶ اثر جهانی می‌رسیم و این مسیر تداوم خواهد داشت. وزیر میراث فرهنگی گفت: راجع به نوروز، سیزدهمین کشوری که مغولستان بود نیز به آن پیوست و این یک اتفاق مهم تاریخی است که شکل گرفت. خاستگاه نوروز، ایران است. این جریان از سال ۱۳۸۸ در سه مرحله آغاز شد: در نشست اول یونسکو، آذربایجان، هند، قرقیزستان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان به ما پیوستند، در نشست دوم در سال ۱۳۹۵(۲۰۱۶)، افغانستان، عراق، قزاقستان، تاجیکستان و ترکمنستان و در نشست دیروز یونسکو، مغولستان هم پیوست که به ۱۳ کشور عضو نوروز رسید. وی افزود: نوروز، جشن ملی ایرانیان است. تقویم رسمی ایرانیان از نوروز آغاز می‌شود. نماد همبستگی ملی ایرانیان و ترویج صلح و دوستی است و نوروز در میان ایرانیان جایگاه خیلی خاصی دارد. صالحی امیری گفت: ساز رباب هم تصویب شد. این ساز از این جهت اهمیت دارد که یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایرانی است. در اشعار مولانا، نظامی گنجوی و حافظ بارها به آن اشاره شده است. این ساز در مراسم مذهبی و آیینی کاربرد بسیاری دارد و نوعی منادی عشق، عرفان و اخلاق است و در نقاشی مینیاتوری ایرانی، این ساز خیلی تکرار شده است. منبع خبری : https://www.irna.ir/news/85680217/%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%85%D9%87%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%86%DA%AF-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AB%D8%A8%D8%AA